Toen de AI-Reuzen Struikelden
De harde lessen van OpenAI's backlash en Tesla's miljarden-debacle
Deze week botste de AI-hype frontaal op de realiteit. Twee van de meest visionaire en kostbaarste projecten in de tech-wereld werden niet met applaus, maar met een harde klap terug op aarde gebracht. De grootste tech-lancering van het jaar, GPT-5, eindigde in een publieke backlash die OpenAI dwong een vernederende stap terug te doen. Tegelijkertijd trok Tesla de stekker uit supercomputer Dojo, een miljardenproject dat de onoverbrugbare voorsprong van het bedrijf moest garanderen.
Terwijl de reuzen struikelen over hun eigen ambities, vindt de échte vooruitgang misschien wel elders plaats. Niet in grotere, duurdere modellen, maar in slimmere, meer gefocuste systemen. Google lanceerde een AI-programmeur aan wie je werk delegeert in plaats van erdoor geassisteerd te worden, een pragmatische stap vooruit die laat zien waar de waarde nu echt wordt gecreëerd.
In deze editie:
De GPT-5 backlash: waarom de grootste AI-lancering van het jaar mislukte en wat elke ondernemer kan leren over de gevaren van hype en het negeren van je klanten.
De asynchrone AI-collega: hoe Google's nieuwe programmeur de manier waarop we werk delegeren fundamenteel verandert.
Tesla's Dojo-debacle: de harde les achter het mislukken van de supercomputer en waarom 'kopen' bijna altijd wint van 'bouwen'.
De GPT-5 backlash: De Harde Les Die Elke Ondernemer Moet Leren
De grootste AI-lancering van het jaar eindigde niet met een knal, maar met een collectieve zucht van teleurstelling en woede. OpenAI beloofde met GPT-5 de wereld te veranderen. CEO Sam Altman sprak vol bravoure over een model dat functioneert als een “legitieme expert op PhD-niveau” in elk denkbaar veld. De realiteit? Een spectaculaire mislukking die het bedrijf dwong om binnen 48 uur op zijn schreden terug te keren.
Wat er gebeurde, is een casestudy die elke ondernemer zou moeten ontleden. Direct na de uitrol van GPT-5, waarbij het populaire en geliefde GPT-4o model gedwongen werd vervangen, stroomden de online forums vol met klachten. Gebruikers noemden het nieuwe model “afschuwelijk”, “dommer” en “ziel-dodelijk corporate”. De creatieve, bijna menselijke toon van zijn voorganger was verdwenen, vervangen door wat een gebruiker omschreef als een “overwerkte secretaresse”.
De feedback was zo overweldigend dat duizenden gebruikers een petitie tekenden om GPT-4o terug te krijgen. En ze kregen hun zin. In een haastig georganiseerde Q&A op Reddit gaf Altman toe dat de lancering op zijn zachtst gezegd hobbelig was, en beloofde hij betalende gebruikers weer toegang te geven tot het oude model.
Maar dit is meer dan een technische storing. Het legt een fundamenteel probleem bloot in de manier waarop we over AI denken en hoe techbedrijven hun producten op de markt brengen. Voor ondernemers en professionals zitten hier een paar cruciale lessen in.
Wat dit extra interessant maakt, is dat de kritiek verder gaat dan alleen een ‘gevoel’. Analisten zoals AI-expert Gary Marcus toonden haarfijn aan dat GPT-5 op objectieve benchmarks ondermaats presteerde en nog steeds worstelt met basale logica en redeneertaken. De hype van OpenAI botste frontaal op de realiteit van de technologie, die minder snel vooruitgaat dan de marketingafdeling ons wil doen geloven.
Voor jou als ondernemer betekent dit concreet een paar dingen:
De Hype Machine is een Boemerang: OpenAI is het slachtoffer geworden van zijn eigen succesverhaal. Door de verwachtingen onrealistisch hoog op te schroeven, was elke uitkomst behalve een wonder gedoemd te mislukken. De les: wees eerlijk en realistisch in je communicatie. Vertrouwen is je meest waardevolle bezit, en je verliest het direct als je beloftes niet waarmaakt.
Jouw Gebruikers Bepalen de Waarde, Niet Jouw Roadmap: OpenAI ging er arrogant vanuit dat ‘nieuw’ automatisch ‘beter’ is. Ze negeerden dat talloze professionals en creatievelingen hun complete workflows hadden gebouwd rondom de specifieke eigenschappen van GPT-4o. Een gebruiker op Reddit verwoordde het perfect: “4o werd gebruikt voor creativiteit, o3 voor pure logica… wat voor bedrijf verwijdert een workflow van 8 modellen van de ene op de andere dag?”. Het weghalen van een geliefd product is een doodzonde als de vervanger niet onmiskenbaar superieur is.
AI is een Product, Geen Magie: een taalmodel is geen onstuitbare natuurkracht, maar een product gemaakt door een bedrijf dat fouten maakt, strategische blunders begaat en soms gewoon slordig is. Het beste voorbeeld was een grafiek in de presentatie van OpenAI die zo misleidend was dat het online werd afgedaan als een “chart crime”. Dit is een signaal om AI-leveranciers te behandelen als elke andere B2B-partner: wees kritisch, test alles en laat je niet meeslepen door mooie praatjes.
De GPT-5 lancering is een gratis masterclass in productmanagement en strategie. Het toont aan dat het blind najagen van de volgende technologische mijlpaal gevaarlijk is als je de behoeften en gewoonten van je bestaande klanten uit het oog verliest. Voor Nederlandse ondernemers is de les helder: focus op het leveren van bewezen, stabiele waarde in plaats van je te laten meeslepen door de laatste hype.
Google's nieuwe AI-programmeur werkt terwijl jij andere dingen doet
Jarenlang was de belofte van AI voor programmeurs een soort digitale bijrijder. Een assistent als GitHub Copilot die over je schouder meekijkt en suggesties doet. Handig, maar je bleef zelf aan het stuur. Google gooit die aanpak nu overboord. Hun nieuwe AI-programmeur, Jules, is geen copiloot. Het is een collega die je taken geeft en die zelfstandig aan de slag gaat.
Na maanden testen is Jules nu publiek beschikbaar, aangedreven door Google's krachtigste model, Gemini 2.5 Pro. Het fundamentele verschil zit in één woord: asynchroon. In plaats van real-time mee te typen in je editor, geef je Jules een opdracht via een webinterface. Bijvoorbeeld: "Vind en repareer de bug die onze checkout-pagina laat crashen," of "Herschrijf deze verouderde module naar de nieuwste versie van Python."
Jules pakt de opdracht op, kopieert je code van GitHub naar een veilige, afgesloten omgeving op Google Cloud, en gaat aan het werk. Terwijl de agent code analyseert, tests uitvoert en oplossingen schrijft, kun jij je laptop dichtklappen, naar een vergadering gaan of aan een ander project beginnen. Uren later krijg je het resultaat. Dit is geen code-assistentie meer, dit is het delegeren van programmeerwerk.
Wat dit extra interessant maakt, is de verschuiving in hoe we over AI en werk denken. Dit is geen hulpmiddel meer, maar een asynchrone agent die je inzet als een externe specialist. Voor Nederlandse ondernemers en professionals heeft deze aanpak een paar concrete gevolgen.
Ten eerste betekent het een enorme versnelling voor technische teams. Ontwikkelaars kunnen vervelende, tijdrovende klussen zoals het opschonen van oude code of het opzetten van complexe test-scenario's volledig uitbesteden. Ze hoeven niet meer te wachten op de AI, maar kunnen hun eigen creatieve en strategische werk voorrang geven. Het is alsof je een team van junior ontwikkelaars op afroep beschikbaar hebt, 24/7.
Ten tweede biedt het een oplossing voor een van de grootste angsten van bedrijven: een AI die per ongeluk je live systemen om zeep helpt. Omdat Jules in een geïsoleerde 'sandbox' werkt, raakt het je productiecode nooit direct aan. Pas als jij de voorgestelde wijzigingen hebt goedgekeurd, worden ze doorgevoerd. Dit verlaagt het risico aanzienlijk en is een slimme zet in een markt waar de reputatie van AI-tools deuken heeft opgelopen door incidenten met dataverlies.
Tot slot maakt dit complexe technische taken toegankelijker voor mensen die geen doorgewinterde programmeur zijn. Een ondernemer met een helder idee voor een app of een interne tool kan de bouw van een eerste versie nu makkelijker delegeren aan een agent als Jules, zonder direct een heel team te moeten inhuren.
Natuurlijk is er een ‘maar’. Autonomie heeft een prijs. De gratis versie van Jules is met 15 taken per dag beperkt. Voor serieus gebruik kijk je al snel naar een Google AI Pro (19.99/maand)of Ultra (124.99/maand) abonnement. De grotere uitdaging is echter het vertrouwen. De code die Jules produceert, vereist nog steeds scherpe menselijke controle. Blindelings accepteren wat een AI-agent bouwt, is vragen om problemen. Het vraagt om een nieuwe vaardigheid: niet het managen van een programmeur, maar het controleren van het werk van een autonome AI.
De lancering van Jules is een duidelijk signaal dat de rol van AI in softwareontwikkeling verschuift van assistent naar autonome uitvoerder. De kern is de asynchrone werkwijze, die efficiëntie en veiligheid combineert. Voor Nederlandse bedrijven opent dit de deur naar snellere ontwikkeling en prototyping, maar het dwingt hen ook om nieuwe processen voor kwaliteitscontrole en verificatie van AI-gegenereerd werk op te zetten.
De Stekker Gaat Uit Dojo: Tesla's Grote Gok op Eigen Hardware Mislukt
Jarenlang was het Elon Musks troefkaart, de geheime saus voor een volledig zelfrijdende toekomst: supercomputer Dojo. Dit in-huis ontwikkelde monster zou Tesla een onoverbrugbare voorsprong geven. Nu, op 8 augustus 2025, trekt Tesla de stekker eruit.
Het project is per direct gestopt, het team is ontbonden en de leider van het project, Peter Bannon, is vertrokken. Dit is geen strategische bijsturing; dit is een koude douche en een harde breuk met een visie die jarenlang de kern was van Tesla's AI-verhaal.
De timing is veelzeggend. De beslissing volgt op een leegloop van talent. Ongeveer 20 sleutelfiguren van het Dojo-team, waaronder de vorige leider Ganesh Venkataramanan, verlieten Tesla eerder al om hun eigen AI-chip startup DensityAI te beginnen. Je verzint het niet: ze bouwen nu precies datgene waar Tesla mee is gestopt.
Tesla geeft hiermee impliciet toe dat de poging om eigenhandig chips en supercomputers te bouwen die kunnen concurreren met de marktleiders, een te grote opgave was. Het bedrijf draait nu 180 graden en gaat vol inzetten op hardware van externe partners. Denk aan gigant Nvidia voor de zware trainingstaken en Samsung voor de productie van hun nieuwe AI6 inference chips. Dit zijn de chips die de AI-modellen in de auto's zelf moeten draaien.
Wat dit extra interessant maakt, is de keiharde les die hierin verborgen zit voor elke ondernemer. De val van Dojo is meer dan een technisch verhaal; het legt een aantal fundamentele waarheden over de huidige AI-markt bloot.
De 'Build vs. Buy' Realiteit. Zelfs Tesla, met miljarden aan kapitaal en een leger aan ingenieurs, concludeert dat het bouwen van fundamentele AI-infrastructuur geen zin heeft. De les voor jou is pijnlijk duidelijk: focus op waar je uniek in bent. Het bouwen van je eigen AI-hardware of fundamentele modellen is zelden de slimste zet. De kans is groot dat gespecialiseerde bedrijven zoals Nvidia het beter, sneller en uiteindelijk goedkoper doen.
De IJzeren Greep van Nvidia. Deze beslissing betonneert de dominantie van Nvidia. Bijna de hele wereld is nu afhankelijk van één bedrijf voor de hardware die nodig is om grensverleggende AI te trainen. Voor jouw bedrijf betekent dit een strategisch risico. Je bent overgeleverd aan de prijzen, de beschikbaarheid en de technologische roadmap van een enkele speler. Een comfortabele positie is het niet.
Talent is de Echte Valuta. De oprichting van DensityAI door ex-Tesla medewerkers is misschien wel het belangrijkste signaal. Het laat zien dat in de AI-wereld het kapitaal niet in de machines zit, maar in de mensen. Het beste team wint. Verlies je je toptalent, dan verlies je niet alleen kennis, maar creëer je mogelijk je volgende concurrent.
Natuurlijk werd Dojo jarenlang gepresenteerd als dé motor die de waarde van Tesla met 500 miljard dollar zou kunnen verhogen via robotaxi's en software. De realiteit is weerbarstiger. Het project bleek te duur, te complex en de concurrentie was simpelweg te ver vooruit. Het roept de vraag op of Dojo ooit meer was dan een prachtig verhaal om investeerders te overtuigen van Tesla's onaantastbare technologische voorsprong.
De strategische les voor Nederlandse ondernemers is om de 'build vs. buy'-afweging genadeloos eerlijk te maken. In plaats van het wiel opnieuw uit te vinden, is het verstandiger om te investeren in de unieke toepassing van AI binnen jouw domein. De echte waarde zit in de toepassing, niet in het bouwen van de fundering.
The Shortlist
NVIDIA verwerpt de eis van de Amerikaanse overheid om 'kill switches' of backdoors in zijn AI-chips te bouwen, en noemt het een 'open uitnodiging voor een ramp' die de Amerikaanse economische en nationale veiligheidsbelangen zou schaden.
Universal Pictures voegt toe een expliciete waarschuwing aan de aftiteling van zijn films waarin staat dat de content niet mag worden gebruikt voor het trainen van AI, een directe juridische stap om zijn intellectuele eigendom te beschermen.
Google investeert één miljard dollar in AI-onderwijs op Amerikaanse universiteiten, met als doel de volgende generatie talent vorm te geven en zijn ecosysteem te versterken via gratis training en toegang tot premium tools.