OpenAI lanceert een eigen browser | Is dit het einde van Google zoals we het kennen?
Amazon schrapt 600.000 banen voor robots, de AP waarschuwt voor gekleurd stemadvies en meer
OpenAI heeft deze week een nieuwe tool gelanceerd: de browser. Met ChatGPT Atlas proberen ze Google van de troon te stoten als startpagina van ons online leven.
In deze editie:
• Hoe OpenAI’s nieuwe browser de strijd om internetcontrole ontketent en wat dit betekent voor jouw marketingstrategie
• De waarschuwing van de Autoriteit Persoonsgegevens over bevooroordeelde AI en de risico’s voor jouw bedrijf
• Waarom Amazon 600.000 banen inruilt voor robots en welke lessen dit heeft voor Nederlandse ondernemers
• Hoe een Nijmeegse chipmaker het middelpunt werd van een internationale crisis die de auto-industrie raakt
OpenAI wil de voordeur van het internet bezitten
Vergeet de AI-apps en de chatbots voor even. OpenAI heeft deze week een frontale aanval ingezet op de meest waardevolle digitale positie die er bestaat: de browser. Met de lancering van ChatGPT Atlas proberen ze niet minder dan Google van de troon te stoten als de startpagina van ons online leven.
Dit is geen Google Chrome met een extra AI-knop. Het is een compleet nieuwe benadering waarin de browser en de chatbot samensmelten. De traditionele zoekbalk is verdwenen en vervangen door een chatvenster. Terwijl je surft, kijkt ChatGPT constant mee in een zijbalk, klaar om pagina’s samen te vatten, producten te vergelijken of complexe data te analyseren zonder dat je hoeft te knippen en plakken.
De grootste verandering is de introductie van de Agent Mode, een functie voor betalende gebruikers. Hiermee geef je ChatGPT de opdracht om taken voor je uit te voeren. Denk aan het boeken van een volledige reis, het invullen van formulieren of het uitvoeren van marktonderzoek, direct in je browser. OpenAI wil niet langer alleen je vragen beantwoorden; ze willen de acties voor je uitvoeren.
Wat dit extra interessant maakt, is de timing en de strategie. CEO Sam Altman noemt dit een “kans die eens in de tien jaar voorbijkomt om te herdefiniëren wat een browser kan zijn”. Het is een poging om de hele interactie met het internet te veranderen, van het intypen van zoekwoorden naar een doorlopend gesprek met een AI-assistent. De inzet is de controle over hoe 800 miljoen wekelijkse ChatGPT-gebruikers het web ervaren.
Voor ondernemers betekent dit concreet dat de spelregels opnieuw worden geschreven. De impact gaat veel verder dan een nieuwe tool.
Het einde van de klik. Als gebruikers directe antwoorden krijgen, zullen ze minder vaak doorklikken naar websites. De strijd om de hoogste plek in Google maakt plaats voor een nieuwe discipline: GEO (Generative Engine Optimization). De vraag is niet langer ‘hoe krijg ik de klik?’, maar ‘hoe word ik de bron voor het antwoord van de AI?’. Dit vereist een fundamentele herziening van je contentstrategie, met een focus op gestructureerde data en autoriteit. Lees hier meer over de impact op je marketingstrategie.
Een nieuwe data-goudkoorts. OpenAI verbrandt miljarden dollars en moet op zoek naar een verdienmodel. Atlas is een ongekende datamachine. Door je surfgedrag te analyseren, verzamelt het bedrijf een schat aan informatie die extreem waardevol is voor gepersonaliseerde advertenties. Hoewel er nu nog geen advertenties zijn, is het een kwestie van tijd voordat dit een nieuw, krachtig marketingkanaal wordt. De aanval op Google’s businessmodel is begonnen.
De opkomst van de AI-agent. De Agent Mode is een voorproefje van de toekomst van werk. Stel je voor dat je een AI-assistent kunt inzetten om routinetaken te automatiseren: van het plannen van afspraken tot het verwerken van online bestellingen. Bedrijven die leren hoe ze deze ‘agents’ kunnen bouwen en inzetten, creëren een enorm concurrentievoordeel.
Critici merken op dat Atlas op dit moment nog aanvoelt als een luxe verpakking voor de bestaande ChatGPT-website, en de Agent Mode is traag en maakt regelmatig fouten. Sommigen vragen zich af of OpenAI zijn fantasie is verloren.
Belangrijker nog zijn de vragen over privacy en betrouwbaarheid. Door Atlas te gebruiken, geef je OpenAI in feite een sleutel tot je volledige digitale leven. Experts waarschuwen dat je hiermee mogelijk veel meer gevoelige data deelt dan je denkt. En wat als de AI fouten maakt? Een recent onderzoek toonde aan dat 45% van de antwoorden van AI-modellen significante onjuistheden bevat. Je wilt niet dat je AI-agent per ongeluk een vlucht boekt naar de verkeerde stad.
OpenAI heeft de oorlog verklaard aan Google om de controle over de toegangspoort tot het internet. Voor Nederlandse ondernemers is dit het signaal dat het tijdperk van de klassieke zoekmachine mogelijk op zijn einde loopt. De focus moet nu verschuiven van het optimaliseren voor clicks naar het worden van een betrouwbare, gestructureerde informatiebron die AI-systemen kunnen gebruiken.
De AI-stemwijzer slaat de plank mis. Wat betekent dat voor jouw bedrijf?
Nog een paar dagen tot de verkiezingen, en de digitale stemhulp draait op volle toeren. Maar wat als de slimste tool in het hokje je ongemerkt de verkeerde kant op duwt?
Dat is precies waar de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) voor waarschuwt. In een recent onderzoek AP waarschuwt voor gekleurd stemadvies van troebele AI-chatbots blijkt dat grote taalmodellen zoals ChatGPT, Gemini en Grok er een potje van maken als je ze om stemadvies vraagt. Ze zijn, aldus de AP, “onbetrouwbaar en duidelijk gekleurd”.
De resultaten zijn opmerkelijk. Vraag de chatbots om hulp en in meer dan 56% van de gevallen krijg je een advies dat uitkomt bij de PVV of GroenLinks-PvdA. Andere partijen, zoals het CDA, worden bijna nooit genoemd, zelfs niet als je standpunten invoert die naadloos op hun programma aansluiten.
Het probleem is geen kwade opzet. Het is een direct gevolg van hoe deze modellen werken. Ze zijn getraind op de chaos van het internet, waar extreme standpunten en polariserende content meer aandacht krijgen. De AI ‘denkt’ niet, maar reproduceert de patronen die het het vaakst heeft gezien. Nuance en feitelijke juistheid zijn daarbij geen prioriteit.
Dit voorval is veel meer dan een politieke voetnoot. Het is een keiharde wake-up call voor iedere ondernemer die met AI werkt of wil werken.
Wat dit extra interessant maakt, is wat het ons vertelt over de risico’s van AI in een zakelijke context. De implicaties zijn direct en concreet:
De Gevaarlijke Illusie van Objectiviteit. Je klantenservice-bot, je product-aanbeveler of je interne kennissysteem. Als je een algemeen model als ChatGPT gebruikt, importeer je dezelfde onvoorspelbare ‘bias’ in je eigen bedrijfsprocessen. Een klant die vraagt om een ‘duurzame keuze’ kan zomaar een product geadviseerd krijgen van een merk dat toevallig online veel zichtbaarheid heeft, niet omdat het objectief de beste optie is. Dat is geen service, dat is reputatieschade in de maak.
Het ‘Black Box’ Probleem Wordt Jouw Probleem. De AP noemt de chatbots ‘troebel’. Je weet niet hoe ze tot een antwoord komen. Voor een bedrijf is dat een gigantisch risico. Met de aankomende Europese AI-verordening wordt transparantie en uitlegbaarheid een harde eis voor veel systemen. Als jouw AI een fout maakt met juridische of financiële gevolgen, is “ik weet niet hoe het algoritme werkt” geen verdediging. Je bent als bedrijf eindverantwoordelijk voor de output van de systemen die je inzet.
De Echte Winst Zit in Controle. Terwijl de grote chatbots de plank misslaan, werken onderzoekers van de Universiteit Tilburg aan een gecontroleerde chatbot voor stemhulpen. Het verschil? Deze bot geeft geen advies, maar legt enkel feitelijke, door mensen geverifieerde informatie uit. Hij is getraind op een afgebakende, betrouwbare dataset. Hier ligt de échte commerciële kans: niet in het gebruik van een alleskunner die je niet kunt vertrouwen, maar in het bouwen van gespecialiseerde AI die één taak perfect uitvoert op basis van jouw eigen, kwalitatieve bedrijfsdata.
De verleiding is groot om een algemene AI in te zetten voor complexe taken, omdat het zo makkelijk en krachtig lijkt. Maar het onderzoek van de AP laat de keerzijde zien. De betrouwbaarheid is een gok, en de uitkomsten zijn vaak een afspiegeling van de meest luidruchtige stemmen op het internet, niet van de feiten.
Amazons gok van €12 miljard: 600.000 banen minder, dubbel zoveel groei
Stel je voor dat je de komende acht jaar je omzet verdubbelt, zonder ook maar één extra persoon aan te nemen voor je kernactiviteiten. Sterker nog, je vermijdt het aannemen van 600.000 nieuwe medewerkers. Dit is geen vergezocht toekomstbeeld, maar de keiharde kern van de strategie die bij Amazon op tafel ligt.
Uit gelekte interne documenten, voor het eerst onthuld door The New York Times, blijkt dat de e-commercegigant een duidelijke streep in het zand trekt. Het doel: 75% van de operationele processen in de magazijnen automatiseren. De eerste stap is om voor 2027 al 160.000 nieuwe aanwervingen te voorkomen.
De cijfers zijn duizelingwekkend. Elke 30 cent die per pakket wordt bespaard, telt op tot een verwachte besparing van 12,6 miljard dollar tussen 2025 en 2027. Analisten van volgens Morgan Stanley schatten de jaarlijkse besparing zelfs nog hoger in. Dit is geen experiment meer; dit is een fundamentele herinrichting van de machinekamer van de wereldwijde e-commerce.
Wat dit extra interessant maakt, is dat het niet primair over ontslagen gaat, maar over het ontkoppelen van groei en mankracht. Amazon wil schalen zonder de complexiteit, de kosten en de kwetsbaarheid van een steeds groter personeelsbestand. In hun meest geavanceerde magazijn in Shreveport, Louisiana, is deze toekomst al realiteit. Daar zijn nu al een kwart minder mensen nodig, en dat wordt volgend jaar de helft.
Voor Nederlandse ondernemers en professionals is dit meer dan een nieuwsbericht. Het is een voorbode van wat komen gaat. Dit is wat het concreet voor jou betekent:
De nieuwe norm voor efficiëntie is gezet. Als Amazon op deze schaal kosten kan drukken, wordt dat de nieuwe benchmark. Concurrenten, van grote spelers als Bol.com tot kleinere webshops, zullen de druk voelen. De vraag is niet langer of je moet automatiseren, maar wat je strategie is om het tempo bij te benen.
Groei betekent niet automatisch meer mensen. De meest succesvolle bedrijven van de komende tien jaar zijn niet per se de bedrijven met de meeste werknemers, maar de bedrijven met de slimste processen. Deze verschuiving dwingt je om je eigen groeistrategie te herzien. Waar kun jij technologie inzetten om te schalen zonder je personeelsbestand lineair mee te laten groeien?
De arbeidsmarkt verschuift, permanent. De vraag naar traditionele magazijnmedewerkers zal afnemen. Tegelijkertijd explodeert de vraag naar robottechnici, data-analisten die de processen optimaliseren en AI-specialisten die de systemen bouwen en onderhouden. Voor professionals is dit hét signaal om in te zetten op omscholing.
Toch is er een addertje onder het gras, en dat zit in de taal die Amazon zelf gebruikt. De interne documenten onthullen een actieve strategie om de publieke opinie te sturen. Termen als ‘automatisering’ en ‘AI‘ moeten worden vermeden. Medewerkers wordt aangeraden te spreken over ‘geavanceerde technologie’. Robots worden ‘cobots’ genoemd, om de indruk te wekken dat ze vooral met mensen samenwerken.
Deze semantische spelletjes verraden de angst voor maatschappelijke en politieke tegenstand. Als de technologie zo fantastisch is, waarom moet de naam dan worden verdoezeld? Het toont aan dat Amazon dondersgoed weet dat dit plan een sociale impact heeft die niet met een persbericht glad te strijken is. Nobelprijswinnaar en econoom Daron Acemoglu waarschuwt dat als Amazon dit succesvol doet, concurrenten als Walmart en UPS wel moeten volgen. Dan verandert een van de grootste banenmotors ter wereld in een banenvernietiger.
De plannen van Amazon markeren het einde van het debat over de vraag óf automatisering de logistieke sector zal veranderen. Die fase is voorbij. Voor Nederlandse ondernemers is de conclusie helder: de kosten van niet automatiseren lopen sneller op dan de investering in de technologie zelf. De focus moet nu liggen op een slimme implementatie en het begeleiden van je personeel naar nieuwe, waardevollere rollen.
De Nexperia-crisis: hoe een Nijmeegse chipmaker het middelpunt werd van een geopolitieke storm
Soms moet de overheid een wet uit de Koude Oorlog afstoffen om een crisis in de tech-sector te bezweren. Dat is precies wat er is gebeurd in Nijmegen, waar chipmaker Nexperia plotseling het toneel is geworden van een internationaal conflict dat de Europese auto-industrie op zijn grondvesten doet schudden.
Het verhaal is even bizar als zorgwekkend. Minister Karremans van Economische Zaken heeft de facto de controle overgenomen van Nexperia, een bedrijf met een Nederlands hoofdkantoor maar sinds 2019 in Chinese handen. De reden? Er waren “serieuze signalen” dat de Chinese topman intellectueel eigendom en productiecapaciteit wegsluisde naar eigen entiteiten in China. Een klassiek geval van leegroof, maar dan met vitale chiptechnologie.
De ingreep van de Nederlandse staat was ongekend, maar de reactie uit Beijing was voorspelbaar en keihard: vrijwel onmiddellijk verbood China de export van alle chips uit de Chinese fabrieken van Nexperia. En laat dat nu net een enorm probleem zijn.
Nexperia maakt namelijk geen hyper-geavanceerde chips, maar de relatief eenvoudige, essentiële halfgeleiders die in bijna elk denkbaar apparaat zitten. Van wasmachines tot, en dat is de kern van de zaak, auto’s. De Europese auto-industrie is voor een groot deel afhankelijk van deze specifieke chips. Zonder de aanvoer uit China staat de productieband stil.
Wat we hier zien, is een perfecte illustratie van de nieuwe economische realiteit. De wereldwijde tech-oorlog is niet langer een abstract conflict tussen de VS en China; het landt nu hard in de polder. De Chinese overheid noemt de Nederlandse actie een verstoring met een “serieuze impact” op de wereldwijde toeleveringsketen en roept Nederland op zich aan “marktgerichte beginselen” te houden. De ironie is bijna pijnlijk.
Voor Nederlandse ondernemers is dit een harde, maar waardevolle les in drie delen:
Je toeleveringsketen is een politiek wapen. De aanname dat je componenten kunt inkopen waar ze het goedkoopst zijn, zonder rekening te houden met de politieke context, is voorbij. Een simpele chip kan van de ene op de andere dag een instrument voor geopolitieke chantage worden.
‘De-risking’ is geen theorie meer, maar pure noodzaak. Jarenlang was het diversificeren van je leveranciers een strategische luxe. Nu is het een overlevingsmechanisme. De Nexperia-zaak bewijst dat overheden bereid zijn drastisch in te grijpen, met alle gevolgen van dien voor bedrijven die in het kruisvuur belanden.
Geopolitiek is nu een direct bedrijfsrisico. De eigendomsstructuur van je bedrijf, de nationaliteit van je partners, en de locatie van je productiefaciliteiten zijn niet langer administratieve details. Het zijn factoren die je bedrijf kunnen maken of breken als de politieke wind draait.
Maar wat is de keerzijde van deze reddingsactie? Door in te grijpen om de technologie van Nexperia te beschermen, heeft de Nederlandse overheid een acute crisis in de Europese auto-industrie veroorzaakt. Het is een duivels dilemma. Het beschermt de intellectuele eigendom op de lange termijn, maar brengt op de korte termijn een vitale sector in direct gevaar. De vraag is of de ‘oplossing’ niet een groter, directer probleem heeft gecreëerd dan het probleem dat het moest oplossen.
De kern is dat geopolitieke risico’s niet langer abstract zijn. Voor ondernemers betekent dit: breng je toeleveringsketen in kaart, identificeer de afhankelijkheden van politiek instabiele regio’s, en begin vandaag nog met het bouwen van alternatieven.
The Shortlist
OpenAI traint via zijn project ‘Mercury’ AI-modellen om het routinewerk van junior investment bankers te automatiseren, en zet hiervoor de expertise in van meer dan 100 voormalige bankiers om zo de financiële sector te betreden.
Anthropic breidt uit zijn samenwerking met Deloitte om 15.000 professionals wereldwijd te certificeren voor het Claude AI-model, wat de groeiende vraag naar gespecialiseerde AI-kennis in de zakelijke dienstverlening onderstreept.
Meta schrapt ongeveer 600 banen binnen zijn AI-onderzoeksdivisie FAIR, ondanks de focus op ‘superintelligentie’, wat de strategische herprioritering en de immense kostendruk in de AI-race aantoont.
Wikipedia ziet het bezoekersverkeer met 8% dalen, omdat AI-samenvattingen in zoekmachines gebruikers direct antwoorden geven, wat een risico vormt voor de zichtbaarheid en het verdienmodel van online contentaanbieders.