De keerzijde van 'Vibe Coding' | Waarom de rommel van AI een goudmijn is voor consultants
De AI-chats van ambtenaren zijn een tikkende tijdbom & Van schets naar 3D-model in seconden
Elke grote technologische verschuiving creëert twee golven van kansen. De eerste is de golf van de technologie zelf: sneller, efficiënter, beter. Maar de tweede, vaak veel lucratievere golf, ontstaat in de nasleep, de nieuwe markten die opbloeien door de onbedoelde gevolgen en de nieuwe regels van het spel.
Een nieuwe generatie ontwikkelaars bouwt razendsnel met AI, en creëert daarmee onbewust een goudmijn voor de specialisten die de onvermijdelijke chaos opruimen. Ondertussen gooien wetgevers stilletjes de regels van het SaaS-model om, waardoor de macht verschuift van de verkoper naar het product.
In deze editie:
Waarom 'Vibe Coding' een nieuwe, winstgevende markt creëert voor AI-puinruimers
Hoe de EU Data Act stilletjes je jaaromzet heeft veranderd in een maandelijks opzegbaar abonnement
Van bierviltje naar produceerbaar 3D-model: de AI die de fysieke wereld ontwerpt
De vergeten gesprekken: waarom de AI-chats van ambtenaren een juridische tijdbom zijn
De opkomst van de 'Vibe Coding' puinruimers
Je hoort het overal: met een AI-assistent als GitHub Copilot codeer je tien keer sneller. Wat ze er alleen niet bij vertellen, is de verborgen rekening die daarna volgt. Een rekening die nu de basis legt voor een compleet nieuwe en lucratieve dienstensector: het opruimen van AI-gegenereerde code.
Het fenomeen heet vibe coding: je beschrijft in normale taal wat je wilt, en de AI produceert de code. Het klinkt fantastisch en voor snelle prototypes werkt het ook. Maar onder de motorkap ontstaat een tikkende tijdbom van technische schuld, onveilige code en onlogische software-architectuur.
Vibe Coding by Fireship - The "vibe coding" mind virus explained…De cijfers liegen er niet om. Een analyse van GitClear van 150 miljoen regels code toont aan dat het gebruik van AI leidt tot 41% meer 'code churn' – code die binnen twee weken wordt weggegooid of herschreven. Daarnaast vonden onderzoekers van Stanford dat ontwikkelaars die AI-tools gebruiken significant onveiligere code schrijven, terwijl ze zelf denken dat deze juist veiliger is.
De realiteit is dat AI lokaal optimaliseert. Het is briljant in het schrijven van een geïsoleerde functie, maar het heeft geen flauw benul van het grotere geheel. Het resultaat? Een chaotische spaghetti van inconsistente code, dubbele logica en veiligheidslekken die pas in productie aan het licht komen.
Dit probleem is nu zo groot dat er een markt is ontstaan voor specialisten die deze puinhoop opruimen. Een onderzoek van 404 Media onthult dat programmeurs complete carrières bouwen op het repareren van AI-code. Adviesbureaus adverteren openlijk met "Vibe Coding cleanup" als dienst en er zijn zelfs al marktplaatsen zoals VibeCodeFixers.com die klanten koppelen aan opruimspecialisten.
Wat betekent dit concreet voor jou als ondernemer of professional?
Een nieuwe, winstgevende business. Voor Nederlandse digitale bureaus, IT-consultants en freelancers is dit een groeiende markt. Het aanbieden van "AI Code Audits" of "Vibe-to-Production" diensten is een directe respons op een urgent probleem. Bedrijven hebben snel een prototype, maar hebben daarna een expert nodig om het productierijp te maken.
De comeback van de senior ontwikkelaar. De rol van de ontwikkelaar verschuift van code schrijven naar code beoordelen. Net als een enthousiaste, maar onervaren junior, produceert AI veel code, maar vaak zonder de juiste architecturale keuzes. De échte waarde zit nu in de senioriteit om de output van AI te sturen, te corrigeren en de structuur te bewaken. Zoals Gergely Orosz het noemt: AI is een 'dure junior engineer' die nooit senior wordt.
Strategisch budgetteren voor opruimwerk. Startups kunnen AI perfect inzetten om razendsnel een Minimum Viable Product (MVP) te bouwen en investeerders te overtuigen. De slimme ondernemer realiseert zich echter dat dit slechts de eerste stap is en budgetteert vanaf dag één voor een professionele 'cleanup' fase. Snelheid nu, kwaliteit later – maar dan wel ingecalculeerd.
De verborgen valkuil hier is wat software-expert Martin Fowler 'competency debt' noemt. Teams die te zwaar leunen op AI-gegenereerde code lopen het risico de fundamentele vaardigheden te verliezen om hun eigen systemen te begrijpen en te onderhouden. Ze worden afhankelijk van een tool die geen verantwoording draagt, wat op de lange termijn desastreus kan zijn.
De conclusie is dan ook niet dat AI-programmeertools nutteloos zijn, integendeel. Ze veranderen de manier waarop software wordt gebouwd fundamenteel. De toekomst is een partnerschap: AI genereert de eerste versie, de mens levert de architectuur, de kwaliteitscontrole en de strategische visie. Voor Nederlandse bedrijven is de boodschap helder: omarm de snelheid van AI voor prototyping, maar investeer tegelijkertijd in de senior expertise die nodig is om de onvermijdelijke chaos op te ruimen.
Jouw jaaromzet is zojuist een maandelijks opzegbaar abonnement geworden
Voor iedereen die een SaaS-bedrijf bouwt, is Annual Recurring Revenue (ARR) de heilige graal. Het is de motor achter je waardering, het fundament onder je groeiplannen en de enige grafiek die je investeerders écht willen zien stijgen. Een getekend jaarcontract was een garantie. Was, inderdaad.
Want de Europese Unie heeft, redelijk onder de radar, de spelregels fundamenteel veranderd. Vanaf deze maand is de EU Data Act van kracht, een wet die de machtsbalans tussen softwareleveranciers en hun klanten volledig op zijn kop zet.
De kern is bedrieglijk simpel: elke zakelijke klant in de EU heeft nu het recht om een contract voor 'dataverwerkingsdiensten', en ja, daar valt vrijwel elke SaaS-tool onder, op te zeggen met een opzegtermijn van slechts twee maanden. Weg is de lock-in van een driejarig contract. Verdwenen zijn de boetes voor vroegtijdig vertrek.
Wat betekent dit concreet voor jouw bedrijf? De gevolgen zijn groter dan je denkt.
Allereerst is je ARR geen jaarlijkse zekerheid meer. Het is veranderd in een rolling forecast die elke 60 dagen kan verdampen. Dit is geen semantische discussie; het raakt de kern van hoe je bedrijf wordt gewaardeerd. Een investeerder die voorheen betaalde voor voorspelbaarheid, betaalt nu voor bewezen klanttevredenheid. Je omzet is niet langer gegarandeerd door een contract, maar moet elke dag opnieuw worden verdiend.
Dit dwingt een verschuiving af van sales naar product. De focus kan niet langer liggen op het sluiten van langlopende deals. De enige manier om klanten te behouden is door een product te leveren dat zo goed en onmisbaar is dat ze niet willen vertrekken. Klantbehoud is geen passief resultaat meer van een slimme verkoopcyclus; het is een actieve, dagelijkse strijd die je wint met een superieur product en uitstekende service.
Maar de meest onderschatte dreiging is wat men involuntary churn noemt: onvrijwillig klantverlies. Stel je voor: de creditcard van je klant verloopt, of een factuur blijft door een administratieve fout even liggen. Voorheen had je een doorlopend contract als vangnet. Onder de EU Data Act kan dit, als je processen niet perfect zijn ingericht, leiden tot een directe beëindiging van de dienst. Je snijdt je klant af van cruciale workflows, niet omdat ze ontevreden zijn, maar omdat je eigen systemen falen. Dat is niet alleen verloren omzet, het is een vertrouwensbreuk die je zelden nog herstelt.
Natuurlijk, er is een kritische kanttekening. De wet geeft klanten het recht om te vertrekken, maar neemt de praktische drempels niet weg. Het migreren van een diep geïntegreerde SaaS-oplossing blijft een peperdure en complexe operatie. De de facto technische en operationele lock-in blijft dus voor een groot deel bestaan. Toch is de boodschap van de wetgever onmiskenbaar: de macht verschuift naar de klant, en leveranciers die op hun oude contractuele zekerheden leunen, gaan het niet redden.
De conclusie voor Nederlandse ondernemers is helder. De EU Data Act dwingt je om je te richten op wat echt telt: de intrinsieke waarde van je product en de veerkracht van je operationele processen. De tijd van leunen op langetermijncontracten is voorbij. Je omzet is nu een directe afspiegeling van de tevredenheid van je klanten, niet van de slimheid van je juristen.
Van bierviltje naar 3D-model in seconden
Elke productontwerper, ingenieur of ondernemer met een fysiek product kent de frustratie: dat briljante idee, snel geschetst op een whiteboard of de achterkant van een bierviltje, moet nog worden omgezet in een secuur, maakbaar CAD-model. Een proces dat dagen, zo niet weken, van specialistisch werk kan kosten.
Die tijdrovende stap van concept naar digitaal ontwerp is een van de grootste vertragingen in productontwikkeling. Maar die bottleneck begint nu te verdwijnen.
Het bedrijf Spectral Labs heeft SGS-1 gelanceerd, het eerste AI-model dat een simpele schets, foto of zelfs een 'dom' 3D-bestand kan omzetten in een volledig bewerkbaar en produceerbaar CAD-bestand. Dit is geen subtiele verbetering; het is een fundamentele verschuiving in hoe we fysieke producten kunnen gaan maken.
Waar eerdere AI-modellen vooral 'platte' 3D-meshes (zoals STL-bestanden) produceerden die je nauwelijks kunt aanpassen, genereert SGS-1 een parametrisch STEP-bestand. Dat betekent dat elke lijn, cirkel en afmeting intelligent en aanpasbaar is in standaard software zoals SolidWorks of AutoCAD. Het is het verschil tussen een foto van een huis en de daadwerkelijke architectonische blauwdruk.
Wat dit extra interessant maakt, is dat AI hiermee definitief de sprong maakt van de digitale naar de fysieke wereld. We zijn voorbij het genereren van tekst en plaatjes. Dit gaat over het ontwerpen van tastbare objecten, van machineonderdelen tot consumentenelektronica.
Voor Nederlandse ondernemers en professionals heeft dit directe en concrete gevolgen:
Radicale versnelling van R&D. De tijd tussen een eerste idee en een werkend prototype kan potentieel worden teruggebracht van maanden naar dagen. Snel kunnen itereren op een fysiek ontwerp wordt plotseling net zo makkelijk als het aanpassen van een stukje code.
Hardware wordt toegankelijker. Het ontwikkelen van een fysiek product was altijd kapitaal- en kennisintensief. Tools als SGS-1 verlagen de drempel aanzienlijk. Een kleine startup kan nu veel sneller een produceerbaar ontwerp realiseren zonder een groot engineeringteam.
Een doorbraak in 'reverse engineering'. Heb je een oud onderdeel dat kapot is en waarvan de tekeningen ontbreken? Een 3D-scan of zelfs een paar duidelijke foto's kunnen nu genoeg zijn om een volledig nieuw, maakbaar CAD-bestand te genereren. Dit is een enorme uitkomst voor onderhoud, reparatie en de maakindustrie.
De rol van de ingenieur verschuift. De focus verschuift van urenlang handmatig en repetitief tekenwerk naar creatieve supervisie. De ingenieur wordt de dirigent die de AI aanstuurt, de resultaten valideert op maakbaarheid en veiligheid, en de complexe, systeem-brede beslissingen neemt.
Maar dit is niet het einde van de ingenieur, integendeel. Het model heeft duidelijke beperkingen. Je kunt hier zelf een vroege versie testen en zult zien dat SGS-1 moeite heeft met organische, artistieke vormen en zeer dunne of complexe structuren. Ook kan het nog geen volledige, samengestelde producten (zoals een complete motor) in één keer ontwerpen. De AI is een extreem krachtige assistent voor onderdelen, maar de mens blijft onmisbaar voor het overzicht, de context en de uiteindelijke integratie.
De kern is simpel: de brug tussen een visueel idee en een technisch ontwerp wordt door AI geautomatiseerd. Voor Nederlandse maakbedrijven, ontwerpbureaus en hardware-startups betekent dit dat de snelheid van innovatie exponentieel toeneemt. Nu starten met experimenteren is geen optie, maar een strategische noodzaak.
De Vergeten Gesprekken: De AI-chats van ambtenaren zijn een tikkende tijdbom
De Toeslagenaffaire was een harde les in wat er gebeurt als systemen, data en gebrekkige transparantie met elkaar botsen. Een van de pijnlijkste conclusies was hoe moeilijk het was om te achterhalen waarom bepaalde beslissingen werden genomen. Nu, terwijl de overheid die wonden nog likt, dient zich een nieuwe, onzichtbare laag van besluitvorming aan: de 'gesprekken' die ambtenaren voeren met AI-assistenten als Microsoft Copilot.
De vraag die op tafel ligt is even simpel als explosief: moeten deze AI-interacties worden gearchiveerd? Volgens experts is het antwoord een volmondig ja. Het negeren ervan creëert een juridische tijdbom die de transparantieproblemen uit het verleden doet verbleken.
De AI-governance specialist en tech-jurist van HUMANAGENT, Zahed Ashkara, waarschuwt dat organisaties dit risico zwaar onderschatten. "De Archiefwet is technologie-neutraal," stelt Ashkara. "De wet is blind voor de tool, maar scherp op de inhoud. Het maakt juridisch geen enkel verschil of een beleidsvoorstel ontstaat in een e-mailwisseling, een Word-document of als output van een AI-prompt. Als de inhoud relevant is voor de besluitvorming, is het archiefwaardig."
Voor elke organisatie, en zeker voor de overheid, heeft deze onvermijdelijke conclusie een paar diepgaande gevolgen:
Een AI-prompt is geen kladblaadje, maar een officieel document. De interacties met AI zijn onderdeel van het besluitvormingsproces. Een suggestie van Copilot om een beleidsstuk aan te scherpen is niet zomaar een ‘tekstuele verbetering’; het is een formele stap in de voorbereiding van beleid. Daarmee valt het direct onder de Archiefwet en is het opvraagbaar via de Wet open overheid (Woo).
Het risico van een ‘schaduwarchief’. Als deze AI-gesprekken niet systematisch worden opgeslagen, ontstaat er een onzichtbare laag van beleidsvoering. Beslissingen worden beïnvloed door een tool waarvan de input en output nergens officieel zijn vastgelegd. Dit is een nachtmerrie voor transparantie en een goudmijn voor journalisten en juristen die op zoek zijn naar de volgende grote overheidsaffaire.
Een nieuw hoofdpijndossier voor compliance. Volgens Ashkara is het kernprobleem een gebrek aan AI-geletterdheid. "Medewerkers moeten zich bewust worden dat hun AI-interacties een officieel document kunnen zijn. Dit vereist niet alleen nieuwe systemen voor archivering, maar vooral een cultuurverandering en gerichte training om de juridische status van deze gesprekken te begrijpen."
Het addertje onder het gras? De praktijk is weerbarstiger dan de wet. De grens tussen een triviale vraag ("herschrijf deze zin") en een inhoudelijke beleidssuggestie is flinterdun. De snelle, informele aard van de interactie voelt als een brainstorm, niet als het creëren van een officieel overheidsdocument. En juist daar schuilt het gevaar. De wetgeving is er klaar voor, maar de organisatie en de menselijke factor absoluut nog niet.
De kern is simpel: de technologie is nieuw, maar de regels zijn dat niet. De Archiefwet en de Woo dwingen organisaties om AI-interacties serieus te nemen als potentieel archiefwaardig materiaal. De vraag is niet óf er een 'Copilot-affaire' komt, maar wanneer. Organisaties die nu geen helder beleid en trainingsprogramma ontwikkelen, organiseren hun eigen transparantie-schandaal van de toekomst.
The Shortlist
Elon Musk's xAI lanceert Grok-4-fast, een snellere en kostenefficiëntere versie van zijn vlaggenschipmodel. De zet is een directe aanval op de hoge operationele kosten van concurrenten en is ontworpen om AI op grote schaal toegankelijker te maken voor bedrijven.
Notion introduceert AI-agenten die direct in de populaire werkruimte-tool taken kunnen automatiseren en data kunnen analyseren. De update illustreert de trend waarbij AI verschuift van een losse chatbot naar een diep geïntegreerde productiviteitslaag in bestaande software.
De Britse startup ManticAI verslaat menselijke experts in een internationale voorspelwedstrijd, wat de groeiende kracht van AI in het analyseren van complexe systemen aantoont. De doorbraak opent de deur voor toepassingen in strategische planning en risicomanagement.